Hoi lieve lezer,
Oeps, wat vind ik dát eten vies! Ken je dat? Of lust je eigenlijk alles wel en vind je niet zo gauw iets vies? Dan ben je een spekkoper.
Thuis als kind moest ik alles eten, maar mijn moeder was lief meegaand als ik iets echt niet lekker vond. Als ik vroeg aan mijn moeder: Wat eten we vanavond? Dan zei ze vaak wel wat het was, meestal deed ik niet zo moeilijk over eten. Maar als ik vroeg: Wat eten we ná? Dan zei ze vaak: dat zal je wel zien. Mijn zus en ik wisten al gauw dat we dan ‘dat-zal-je-wel-zien-pap’ zouden krijgen en dat was heel vaak zelfgekookte griesmeelpap. Laat dat nu iets zijn dat ik echt niet lustte. Ik hoefde in mijn herinnering dan niet alles op te eten. Mijn zusje vond dit wel lekker.
Wat was het probleem met griesmeelpap?
Dit spul rolde in mijn mond, de structuur was niet aantrekkelijk voor mij: een beetje korrelig en niet-bindend. De smaak was neutraal en daarmee niet bevorderlijk om de andere nadelen op te heffen.
Ja, maar dan die havermoutpap!
Een ander verhaal is het met havermoutpap. Ik heb in mijn jeugd heel lekkere havermoutpap gegeten als ontbijt: goed gebonden, met suiker en flinke roomboterklont erbij. Echt smullen! Voor mij!
Dit maak ik regelmatig zelf ook nog: koken met een piepklein beetje zout: aan het eind afmaken met honing, kaneel, roomboter en soms ook rozijnen. Ook in de supermarkt heb ik een enkele keer een pak Havermoutpap gekocht.
Prima, dat ieders smaak anders is.
Bepaalde voedingsmiddelen niet aantrekkelijk vinden: dat is gewoon zo! Iedereen heeft zijn eigen smaakvoorkeuren; daarom zijn we ook allemaal uniek! Het is heerlijk om te genieten van voedsel dat je lekker vindt. Gelukkig is havermoutpap ook gezond 😁 en goed bereide griesmeelpap kan ik inmiddels beter waarderen.
En nu komt het 😇.
Het is niet handig, kan een last zijn en ook ongezond worden, wanneer je weinig gezonde dingen lust en vooral gericht bent op makkelijk toegankelijke en sterke smaken, vaak met verborgen suikers. Veel fabrieksmatig bewerkte produkten zijn in eerste instantie ‘lekker’. Ze komen smakelijk binnen en lijken bevrediging te geven. Wanneer je merkt dat je er bepaald niet vitaal van wordt en misschien zelfs chagrijnig, dan gaat het niet goed en maak je wellicht verkeerde voedingskeuzes. Je kunt tekorten krijgen, je slap of juist te hyper gaan voelen.
Transformatie van iets vies, of ‘niet spannend’ vinden naar gezonde en verse voeding leren waarderen.
Dit is een uitdaging voor ieder van ons. Maar het is mogelijk met een beetje inspanning en openheid.
Ik wil je als yogadocent in dit verband graag wijzen op de vijfde stap in Yoga:
Pratyahara
Dit betekent letterlijk: het terugtrekken van de zintuigen, dus ook onze smaak. Het is ook: leren onthechten. Je traint het vermogen om de aandacht naar binnen te richten en alle indrukken van de zintuigen waar te nemen en je er tegelijkertijd niet op vast te pinnen, dus niet mee te vereenzelvigen.
Ontdek – onder meer via yogabeoefening – bewuste zieleruimte tussen wat 24/7 bij ons binnenkomt via de zintuiglijke wereld en, steeds weer opnieuw, jouw reactie in de vorm van bijvoorbeeld een directe afwijzing of goedkeuring over wat er bij je binnenkomt.
Praktisch voorbeeld: innerlijke keuzeruimte ontdekken tussen de direct van buiten komende veelal indringende smaaksensatie van b.v. een patatje mèt plus kroket, of een wit broodje knakworst en de werkelijke behoefte van je lichaam aan gevarieerde verse voeding.
Ontdek die ‘ruimte’ en benut deze om wellicht vaker voeding te kiezen die een weldadig effect heeft op je gezondheid en welbevinden.
Jij zelf in eerste instantie bent verantwoordelijk om er alles aan doen wat in je vermogen ligt om jezelf lichamelijk en geestelijk gezond en fit te houden. De ruimte die ik benoem is eigenlijk jouw zieleruimte waarbinnen je – al of niet – verantwoorde keuzes maakt.
En … 😉 laat je zo nu en dan vooral verleiden door de geur en smaaksensatie van een patatje mét als je dat heel lekker vindt, geniet er ten volle van, en laat dit tegelijkertijd nooit en te nimmer vallen binnen je dagelijkse eetgewóontes.
Dit heet: onthecht gehecht, of – wat maakt het uit – gehecht onthecht.
Heb je ervaring met onthechting, dan wordt het gemakkelijker voor je om minder vaak toe te geven aan ongezonde verleidingen.
🥐 🍎 🌭 🥔
Vijf praktische stappen die je kunt volgen wanneer je de intentie hebt om – via pratyahara – gezonde voeding beter te gaan waarderen en je eetgewoontes aan te passen:
1 Probeer te begrijpen waarom je een bepaald voedsel of een bepaalde smaak vies of nietszeggend vindt. Is het vanwege de textuur, de geur, de kleur of een andere reden? Als kind – zoals velen van ons tegenwoordig overkomen – kun je te maken krijgen met fabrieksmatige smaakversterkers. Alle andere smaken die niet zo sterk zijn, b.v. van groentes en fruit, kunnen dan minder interessant worden. Dit terwijl je die voedingsmiddelen erg hard nodig hebt. Hoe dan ook: Door de oorzaak te achterhalen en het nut van goede voeding te vinden, kun je gerichter werken aan het veranderen van je perceptie.
2 Wees bereid om te experimenteren: Verander je mindset en sta open voor nieuwe ervaringen en wees bereid om verschillende voedingsmiddelen en smaken uit te proberen. Probeer gerechten te proeven die ingrediënten bevatten die je normaal gesproken vies vindt. Misschien ontdek je dat je ze in een andere context wel lekker vindt.
3 Besef dat smaken subjectief zijn en dat jouw smaakpapillen kunnen veranderen. Besef de voordelen van het eten van bepaalde voedingsmiddelen, zoals de voedingsstoffen die ze bevatten of de culinaire tradities die ermee zijn verbonden. Eet bijvoorbeeld eens vette vis met de goed voor de hersenen zijnde omega-3 vetten, terwijl je in eerste instantie zou grijpen naar een vettig ‘lekkerbekje’.
4 Bereid voedsel op verschillende manieren: Als je een bepaald voedsel vies vindt in een bepaalde bereidingswijze, probeer het dan op een andere manier te bereiden. Soms kan een andere kookmethode de smaak en textuur van een voedsel veranderen, waardoor het aantrekkelijker wordt. Met spruitjes bijvoorbeeld kun je wat dit betreft verrassende dingen doen.
5 Combineer het met andere smaken: Als je iets vies vindt op zichzelf terwijl je wel vindt dat je het eens moet eten vanwege de gezondheidsvoordelen, probeer het dan te combineren met andere smaken die je lekker vindt. Door het te mengen met andere ingrediënten of kruiden, kun je de smaak verzachten of veranderen, waardoor het aantrekkelijker wordt. Let wel: een goeie kok proeft zelf eerst alvorens de maaltijd op te dienen.
Tot slot
Geef het tijd: Het kan even duren voordat je smaakpapillen wennen aan nieuwe smaken en je smaakvoorkeuren veranderen.
Blijf je intentie om gezond te leven hoog houden. Dan houd je ook vol en blijf je creatief in het ontdekken van nieuwe smaken. Al doende ontdek je wat pratyahara inhoudt, vanzelfsprekend ook op allerlei andere gebieden gewoon in jouw eigen dagelijkse leven!
Van belang is de meditatieve, verruimende en onthechtende werking hiervan voor jezelf te gaan ervaren, zodat je die keuzeruimte waar we het nu net over hebben gehad, als aangenaam, ontspannend en vrijmakend ervaart bij van alles en nog wat in je leven.
Zoals gezegd: pratyahara is de vijfde stap van DE acht yogastappen. Over de andere zeven stappen komen te zijner tijd ook blogs. Ik probeer yogafilosofische begrippen altijd toe te lichten aan de hand van de praktijk van alledag.
0 Reacties